Lekkende darm: Wat is het en hoe kun je het herstellen?

Wanneer je opzoek gaat naar mogelijke oorzaken of oplossingen van buikklachten dan kom je vaak de termen Prikkelbaar Darm Syndroom tegen, maar ook vaak de “lekkende darm”. Over dit laatste onderwerp willen we het gaan hebben in dit artikel. Wat wordt er bedoel met een lekkende darm, kan het kwaad en wat kan je eraan doen als je er wel last van hebt. Lees verder om antwoord te krijgen op deze en andere vragen.

Wat is een lekkende darm?

Een lekkende darm klinkt alsof er iets mis in met de darmen.
Voordat we gaan uitleggen hoe dit precies zit, willen we even wat context meegeven over hoe jouw darmen in een gezonde situatie functioneren.

Het mag duidelijk zijn dat een van de belangrijkste functies van je darmen het verteren van je eten is.
Het voedsel blijft in je darmen zitten totdat het door de darmwand heen het lichaam in gaat. Belangrijke voedingsstoffen komen zo in de bloedbaan en kunnen dan getransporteerd worden naar andere delen van je lichaam.

Je wand van je darmen is als het ware een barrière tussen de inhoud van je darmen en de rest van je lichaam.
Deze barrière is een belangrijk onderdeel van je immuunsysteem. In de meest optimale situatie laat het alleen gezonde stofjes door welke in ons lichaam hele nuttige functies hebben. Denk aan vitamines en mineralen, maar ook voedingsstoffen welke energie geven om te sporten of ook eiwitten voor de opbouw en behoud van onze spieren.

Stofjes uit onze voeding die geen gunstige functie hebben voor ons lichaam, of zelfs ongezond zijn, mogen niet door de barrière heen en liggen de volgende dag in de wc.

Bij een lekkende darm is het slijmvlies en de barrière van de darm aangetast. Deze aantasting van het slijmvlies zorgt ervoor dat er als het ware kleine gaatjes ontstaan in de barrière van de darmwand.

Hierdoor kunnen (ook vervelende) stofjes vanuit de darmen ons lichaam binnen “lekken”. In het ergste geval kan dit voor uiteenlopende klachten in het lichaam zorgen.
Er wordt dan ook wel gesproken van een verhoogde doorlaatbaarheid.

De darmwand wordt dicht gehouden door zogenoemde ’tight junctions’.
Deze tight junctions gaan normaal gesproken alleen open wanneer dit de bedoeling is, omdat een stof is toegestaan de bloedbaan binnen te treden.
Maar bij een lekkende darm blijven de tight junctions langer open staan.

Ik hoop dat het idee van je darmen als barrière zo een beetje duidelijk is.
En anders ga ik het nog even kort proberen met een metafoor.

Je kan de darm wand zien als een douane. De politie houdt de wacht bij de douane en bepaald welke voedingsstofjes naar binnen mogen.

Bij een lekkende darm is er geen controle, en de slagbomen staan wagenwijd open. Alle willekeurige stofjes kunnen binnendringen in ons lichaam. En zo ook degene die vervelende bedoelingen hebben.

Het is van belang om de grenscontrole weer op orde te krijgen zodat ons lichaam niet overbelast raakt door deze vervelende stofjes.

Is het een probleem als de darm te doorlaatbaar wordt?

Normaal gesproken is de slijmvlieslaag van de darm in staat om afvalstoffen ‘buiten’ het lichaam te houden en dus niet de bloedbaan in. Wanneer de darm te doorlaatbaar wordt en deze afvalstoffen door de darmwand heen gaan en in de bloedbaan terecht komen is dit belastend voor het lichaam. De afvalstoffen verspreiden zich dan via de bloedbaan in het lichaam. Naast afvalstoffen kunnen ook onverteerde voedselresten, bacteriën, parasieten en schimmels makkelijker de bloedbaan in komen.

Ook is het zo dat er een tekort aan essentiële voedingsstoffen kan ontstaan. Hier lees je verder in het artikel meer over.

Een ander vervelend bijkomend probleem is dat wanneer de slijmvlieslaag is aangetast, de belangrijke en gezonde darmbacteriën (het microbioom) niet goed meer blijven plakken. Goede bacteriën kunnen hun functie hierdoor in mindere mate vervullen en dat is eigenlijk extra vervelend, want deze heb je o.a. ook weer nodig voor een goede slijmvlieslaag.

Welke klachten heeft een lekkende darm tot gevolg?

Wanneer afvalstoffen, onverteerde voedselresten, bacteriën, parasieten en schimmels de bloedbaan in komen komt het afweermechanisme in actie. En dat is maar goed ook, alhoewel deze overactiviteit van de afweer kan leiden tot vervelende klachten. Omdat deze ongewenste stoffen zich via het bloed het hele lichaam in verspreiden lopen de klachten heel erg uiteen:

• Auto immuunziektes
• Allergieën
• Depressie
• Diarree
• Hoofdpijn, migraine, brain fog
• Vermoeidheid
• Gewrichtsklachten
• Huidklachten (acne, rosacea, eczeem, psoriasis)
• Prikkelbare Darm Syndroom: o.a. obstipatie, opgeblazen gevoel
• Gebitsklachten
• Ontstekingen (bijv. tandvlees, oog)
• Gewichtstoename
• Paniekaanvallen
• Schildklierproblemen
• Longklachten (bijv. astma)

In onderstaande video zie je uitgelegd hoe je darmen een belangrijk onderdeel zijn van je immuunsysteem. En wat de gevolgen kunnen zijn van een verstoorde darm en dus ook een lekkende darm.

Verminderde opname van vitamines en mineralen

De totale oppervlakte van de darm is heel groot, ongeveer zo groot als een tennisveld (150-200m2), ja echt!
Dit komt mede door de ‘villi’. De villi liggen aan de oppervlakte van de darmwand en worden ook wel darmvlokken genoemd. Ze hebben een vingerachtige structuur en bevatten, om het oppervlakte nog groter te maken.

Deze grote oppervlakte is nodig om zoveel mogelijk voedingsstoffen op te kunnen nemen.
Echter wanneer de villi beschadigd raken, zoals bij lekkende darmen, verminderd ook de opname van voedingsstoffen.

In afbeelding 2 zie je het verschil tussen normale villi en beschadigde villi.
Zoals je kan zien is het oppervlakte minder groot bij de beschadigde villi in vergelijking met de normale villi.
Voedingsstoffen kunnen dan minder efficiënt door de darmwand heen.
Op korte termijn is dit vaak nog geen echt probleem, maar op de langere termijn kan dit tot tekorten lijden.
Met name tekorten aan essentiële stoffen als vitamines en mineralen die alleen via de voeding verkregen worden kunnen dan voor verdere klachten zorgen.

Naast dat de villi voor opname van voedingsstoffen zorgen geven ze ook enzymen af voor de vertering van je voeding en transporteren ze opgenomen voedsel naar de bloedbaan.
Beschadigde villi kunnen dan ook resulteren in slecht verteerde voeding, wat de darm extra kan prikkelen, wat het geheel weer in een neerwaartse spiraal brengt.

Wat zijn de oorzaken van een lekkende darm?

Om te weten hoe je jouw lekkende darm kan genezen is het van belang om naar de oorzaak te kijken. Los je de oorzaak op dan kan je namelijk ook de lekkende darm opheffen. Er kan ook sprake zijn van meerdere oorzaken. Een lekkende darm kan ontstaan door verschillende factoren, zoals:

• Een verstoord darmmicrobioom: Onder het microbioom verstaan we bacteriën, schimmels, gisten en parasieten. Wanneer het darmmicrobioom verstoord is of uit balans is kunnen niet alle functies door de goede bacteriën vervuld worden. Sommige bacteriën zorgen ook voor een goed functionerende slijmvlieslaag, dit zijn gezonde bacteriën. Daarnaast kunnen een teveel aan slechte bacteriën, die ontstekingsreacties uitlokken, ervoor zorgen dat de darmwand beschadigd raakt. Een overgroei van schimmels en gisten of de aanwezigheid van een of meerdere parasiet(en) kan ook zorgen voor beschadiging en prikkeling van de darmwand.
• Ontstekingen in maag en darmen: een voorbeeld hiervan is de ziekte van Crohn of diverticulitis waarbij de ontstekingen de darmwand belasten.
• Infecties: zowel virale, bacteriële als parasitaire infecties kunnen voor een belasting van de darmwand zorgen.
• Genetische factoren: de een zal genetisch gezien meer aanleg hebben dan de ander om een lekkende darmen te creëren. (Onderschat echter niet hoeveel positieve invloed je hier zelf op kan uitoefenen met een gezonde leefstijl en juiste voedingskeuzes, lees dit artikel verder voor alle info)
• Regelmatig gebruik van NSAID medicatie (ontstekingsremmers): deze medicatie kan het darmmicrobioom uit balans halen, wat een lekkende darm in de hand kan helpen.
• Antibiotica: darmbacteriën nemen af door het gebruik van antibiotica. Hierdoor worden ook goede bacteriën verminderd wat zo een lekkende darm kan veroorzaken.
• Maagzuurremmers: maagzuurremmers kunnen er o.a. voor zorgen dat je eerder kans maakt op overgevoeligheden, daarnaast zorgt het voor een vermindering van de vertering, meer kans op overgroei van schimmels en gisten, slechte bacteriën en parasieten en is de kans groter op het ontwikkelen van een lekkende darm. Lees meer over de verborgen nadelen van maagzuurremmers >>
• Voedselallergieën zoals voor tarwe of noten
• Voedselovergevoeligheden (zoals coeliakie of lactose-intolerantie): voedselallergieën en overgevoeligheden kunnen de darmwand beschadigen.
• Alcoholmisbruik: naast dat alcohol de doorlaatbaarheid van de darmwand van de dunne en de dikke darm vergroot verstoort alcohol ook de balans tussen goede en slechte bacteriën van het microbioom.
• Overmatige stress: Stress heeft als gevolg dat de poortjes in de darmwand (tijdelijk) langer open blijven staan. Op deze manier kan er meer energie worden opgenomen. Maar helaas kunnen er nu ook makkelijker negatieve stofjes door de barrière heen.
• Candida: wanneer er sprake is van een overgroei van candida kan er een disbalans staan in het microbioom. Dit kan leiden tot het lekkende darmsyndroom.
• Toxische of andere irriterende stoffen: deze stoffen beschadigen de darmwand, de villi, waardoor de darm eerder doorlaatbaar wordt.
• Ongezond voedingspatroon: Een ongezond voedingspatroon zoals voeding met veel suikers, alcohol en bewerkte producten irriteert de darm en zal gezonde bacteriën doen afnemen wat uiteindelijk een lekkende darm in de hand kan werken.

Een lekkende darm genezen

Wat kun je zelf doen om een lekkende darm te voorkomen of zelf te genezen.
Zoals je hebt gelezen zijn er verschillende oorzaken van een lekkende darm. Er zijn dan ook verschillende manieren om de deze oorzaken aan te pakken. Je kan bepaalde voeding soms beter vermijden terwijl je andere voeding juist vaker wilt eten, maar ook het veranderen van je leefstijl kan helpen net als het gebruik van bepaalde suppletie. Laten we eens kijken wat je allemaal kan doen.

Wat kan je beter niet eten bij een lekkende darm?

Er zijn een aantal stoffen die de darmwand niet fijn vindt, ze irriteren namelijk de darmwand. Dit zijn de volgende stoffen:

• Suikers en zoetstoffen
• Alcohol
• Medicatie
• Koffie

Het is beter om deze stoffen zo min mogelijk binnen te krijgen wanneer je een lekkende darm hebt of dit wil voorkomen.
Als het gaat om medicatie is het natuurlijk niet altijd mogelijk de inname hiervan te stoppen. Dit is belangrijk om altijd in overleg met een arts te bespreken.
Als het om suikers gaat let dan vooral of geraffineerde/toegevoegde suikers, fruit ca. 2 stuks per dag is oké.
Koffie kan vaak tot beperkte mate niet veel kwaad, maar heb je al een lekkende darm?
Check dan of het stoppen/minderen verlichting geeft.
Door het verminderen van deze stoffen geef je de darmwand rust en kan deze beter functioneren en herstellen.

Houd ook rekening met allergieën en voedsel overgevoeligheden
Weet je van jezelf dat je een allergie hebt of dat bepaalde voedingsmiddelen klachten geven?
Mijd deze voedingsmiddelen dan (soms tijdelijk) om overprikkeling van de darmen zoveel mogelijk te voorkomen.

Dieet bij een lekkende darm (wat kan je beter wel eten bij een lekkende darm?)

Je darmen zijn onderdeel van de totale vertering van je voeding. Reken maar de de kwaliteit van je voeding invloed heeft op de gezondheid van je darmen. Zo ook wanneer je een lekkende darm hebt.
Met de juiste voedingskeuzes kan je een hoop doen aan deze vervelende darmklacht.

Eet puur en onbewerkt

Dit is natuurlijk een heel breed begrip, maar dat is maar goed ook, want je lichaam heeft veel verschillende voedingsstoffen nodig om goed te kunnen functioneren.
Over het algemeen bedoelen we daar mee dat je zo min mogelijk voeding uit pakjes en zakjes wilt eten.
Zeker wanneer er ontzettend veel verschillende ingrediënten inzitten. De kans is groot dat hier dan vaak suikers en soms onnatuurlijke smaakmakers of conserveringsmiddelen aan zijn toegevoegd.

Een leuke om te onthouden, of om op een tegeltje te zetten:
Eet alleen wat rent, vliegt of zwemt en wat je uit de grond kan trekken of van een boom kan plukken.

Door zeer gevarieerd te eten, zorg je er ook voor dat de diversiteit van je darmbacteriën hoog is. Dat wordt vaak als een positieve marker gezien voor gezonde darmen.
Je wilt niet dat 1 bacterie soort de overhand krijgt in je darmen. Een juiste balans van opbouwende en afbrekende bacteriën zorgen er ook voor dat het slijmvlies en de darmwand in optimale conditie blijven.

Eet ook voldoende eiwitten, deze bevatten bouwstoffen voor alle weefsels in ons lichaam en dus ook je darmen.

Eet voeding hoog in omega-3 vetzuren

Omega-3 vetzuren behoren tot de meervoudig onverzadigde vetzuren.
Deze vetzuren voeden onder andere bacteriën die er het stofje “butyraat” van kunnen maken.
Butyraat is een hele belangrijke voedingsbron voor je darmwand cellen.
Je wilt dus voldoende butyraat hebben om je darmwand gezond te houden en om een lekkende darm weer te kunnen opbouwen.

Omega 3 vind je vooral in vette vis en schaal en schelp dieren.
Probeer dit dan ook minimaal 2-3 keer per week te eten. Lukt dit niet dan het ook mogelijk om dit bij te supplementeren. Dit bespreken we verderop in dit artikel.

Ook kan je omega-3 vetzuren halen uit: walnoten, lijnzaad, koolzaad en hennepzaad. Uiteraard vind je dit ook terug in de oliën van deze producten. Chiazaad is ook een mogelijkheid, wel eerst even laten weken voordat je het opneemt.

Dit soort zaadjes zie je vaak op broodjes die zijn afgebakken in de oven.
Helaas verliest de omega-3 zijn werking na verhitting.
Als ze zijn verhit kan je deze zaden prima eten voor de smaak, of omdat het gerecht er dan wat aantrekkelijker uitziet, maar bedenk dus dat je minder omega-3 binnenkrijgt dan gedacht.

Wat kan je naast voeding doen aan een lekkende darm?

Naast voeding zijn er nog andere leefstijl factoren van invloed op je darmgezondheid. Deze bespreken we hieronder.

Verminder stress

Zoals eerder vernoemd onder het kopje oorzaken van een lekkende darm kan stress een rol spelen bij het ontstaan van een lekkende darm. Met name wanneer je teveel stress ervaart.
Wat er dan gebeurt is dat de tight junctions te lang uit elkaar blijven staan.

Dit heeft een specifieke reden. In tijden van stress gebruikt je lichaam meer energie.
Een manier om meer energie binnen te krijgen is de opname van voedingsstoffen vergroten.
Door de poortjes langer open te zetten en minder selectief te maken kan er sneller en meer energie worden opgenomen.
In de tijd dat deze barrière open staat kunnen er ook andere minder gunstige stofjes makkelijker het lichaam in lekken.

Dit hoeft niet direct een probleem te zijn. Stressvolle situaties komen van nature maar kortdurend voor.
De eerste reactie is vechten of vluchten om te overleven (heeeel vroeger in de natuur) en wanneer je hiermee klaar bent, ben je weer veilig en is de stress-reactie, wat een verhoogde activiteit van het lichaam als gevolg heeft, niet meer nodig.

Nu heeft het lichaam weer alle tijd om eventuele schade te herstellen en ook kan het immuunsysteem aan de slag om de stofjes die door de open darmwand naar binnen zijn gelekt op te ruimen.

In de moderne tijd bestaat die acute kort durende stress nauwelijks meer.
We hebben vaker te maken met langdurige chronische stress. Druk op werk, blauwe enveloppen op de deurmat, scheidingen, hypotheken, tientallen meldingen op social media en in je mailbox, wereldnieuws waar je toch niets aan kan doen en ga zo maar door.

Wanneer je je hier vaak en langdurig druk over maakt, functioneert je lichaam ook in een verhoogde staat van activiteit en om dit aan te kunnen.
En de darmwand kan dan bijvoorbeeld langer open gaan staan om voldoende energie naar binnen te laten, maar helaas ook vervelende stofjes.

En als je je zelf nooit de rust gunt om hiervan te herstellen, dan gaat dat na langere tijd toch echt opstapelen.

Maar ook indirect heeft stress invloed op je darmen.
Vaak ga je slechter eten. Omdat je je zo slecht voelt ga je je misschien vaker “belonen” met iets “lekker ongezonds” of misschien werk je wel 80 uur in de week en eet je tussendoor wat fastfood maaltijden omdat je geen tijd maakt om bewust en gezond te eten.

Wat je hier tegen kan doen?
Stress verlagen.
Dat klinkt heel makkelijk maar in de praktijk is het vaak moeilijk.

Natuurlijk kan je denken aan mindfulness of een wandeling in de natuur.
Hoewel dit zeker kan helpen, zijn soms ook grotere stappen nodig.

De blauwe brieven op de deurmat kunnen we helaas niet ontlopen, maar soms is het toch echt noodzakelijk om die toxische relatie te beëindigen, of moet je tegen je baas zeggen dat het nu eens tijd is om aan jezelf te denken in plaats van aan het bedrijf waar je al jaren niet gelukkig van wordt.

Veel mensen merken dat wanneer ze op vakantie zijn, vaak minder last hebben van hun buikklachten.
Zo zie je hoeveel invloed stress kan hebben op je darmklachten.
Dat geld niet alleen voor een lekkende darm, maar ook voor maagklachten, verteringsklachten.
Maar denk ook verder, hoe zijn je sportprestaties in stressvolle tijden. Of hoe slaap je ’s nachts?

Ik hoop dat het stukje stress een beetje duidelijk is, dan kunnen we nu naar een luchtiger onderwerp.

Kauw goed op je eten

De vertering begint al in de mond, dat is een hele belangrijke om jezelf te realiseren.
Geef jezelf de tijd om op je eten te kauwen, in plaats van snel te willen eten.
Dan heb je dubbele winst te pakken, want dat is ook nog eens goed om je stress te verlagen.

Wanneer je niet goed kauwt komen de voedselresten minder klein aan in de maag.
De maagzuur sappen kunnen dan niet optimaal vervelende stofjes afdoden en de eiwitten in je voeding verteren.
Deze voedingstoffen komen dan minder goed verteerd aan in de dunne darm, waar ze opgenomen moeten worden.
Naast dat de voedingsstoffen dan minder goed opgenomen kunnen worden, irriteert het ook nog eens de darmen en kunnen ze een lekkende darm in de hand werken.

Goed, rustig en met aandacht kauwen op je eten dus!

Suppletie

Om de darmwand te herstellen is het naast het geven van rust aan de darm door middel van puur en onbewerkte voeding, het verminderen van stress en het goed kauwen op je eten mogelijk om ondersteuning te bieden met behulp van suppletie.

Enkel suppletie zal een lekkende darm niet oplossen, het is van belang om de oorzaak ook met behulp van de andere componenten aan te pakken, maar het kan zeker bijdragen in het herstelproces. Onderstaande suppletie kan helpen in de behandeling van een lekkende darm:

• L-glutamine

L-glutamine is een semi-essentieel aminozuur, wat wil zeggen dat het lichaam dit aminozuur in de meeste omstandigheden zelf aan kan maken.
L-glutamine is een energiebron voor snel delende cellen. Immuuncellen en darmepitheelcellen zijn hier voorbeelden van.
Daarnaast is het aminozuur L-glutamine van belang voor een goede opbouw en vorming van de darmwand en ondersteunt het de vorming van de tight junctions.
L-glutamine kan dus echt een bijdrage leveren aan de afweer van de darmwand en het opheffen van de lekkende darm.

• Omega-3

Omega-3 vetzuren zijn bekend om zijn ontstekingsremmende werking.
Zoals eerder genoemd kan stress, zowel psychisch als lichamelijk voor het lekkende darmsyndroom zorgen.
Dit zorgt voor gaatjes in de darmen en bevordert ook ontstekingen.
Om deze ontstekingen te verminderen kan omega-3 ingezet worden bij een lekkende darm en zo de darmwand herstellen.
Klik hier voor meer informatie over omega-3 suppletie (ook als je niet van vis houdt of vegetariër bent)

• Vitamine A en D

Vitamine A is van belang voor een goed functionerend immuunsysteem.
Aan te raden is om eerst te kijken naar voedingsmiddelen waar je vitamine A vandaan kan halen. Klik hier voor meer informatie over vitamine A en de voedingsbronnen.

Bij een lekkende darm is het immuunsysteem aangetast, die krijgt het zwaar te verduren. Naast het herstellen van de darm, moet het immuunsysteem ook vechten tegen de binnengedrongen stofjes.
Met vitamine D kan het immuunsysteem ondersteund worden.
Zo ondersteund het onder andere ook de darmbarrière.

Klik hier voor meer informatie over vitamine D en de voedingsbronnen.
Om de vitamine D status op peil te houden wordt aangeraden om 25 mcg te slikken (zeker bij weinig zonlicht op de huid door veel binnen zitten (bijv. kantoorbaan), de winter, of bij het dragen van lange, gesluierde kleding). Bij sommige vitamine D gehaltes in het bloed is een hogere dosering nodig.

• Zink

Zink is o.a. belangrijk bij de ondersteuning van het immuunsysteem, weefselvernieuwing en de darmbarrièrefunctie. Zo kan het dus ook helpen bij de heling van de darmen. Verder kan je zink natuurlijk ook uit je voeding halen. Klik hier voor meer informatie over zink en voedingsbronnen met een hoog zinkgehalte.

• Lactoferrine

Lactoferrine is een eiwit met daaraan gekoppeld een koolhydraat die goede bacteriën in de darm kan laten toenemen en slechte kan laten afnemen.
Slechte bacteriën kunnen de darmwand beschadigen en zo een lekkende darm in de hand werken.
Lactoferrine komt in hoge mate voor in borstvoeding, maar kan je ook vinden in koemelk producten.
Lactoferrine is een belangrijk hulpstofje in ons immuunsysteem en helpt ook de natuurlijke barrières te versterken, waaronder dus ook darm.

De beste manier om een flinke boost aan lactoferrine binnen te krijgen is via suppletie. Klik hier voor het assortiment lactoferrine op Bol.com bijvoorbeeld.

• Collageen

Collageen is een eiwit, bestaande uit aminozuren en is een bouwstof wat helpt de darmwand herstellen. Bindweefsel zit in alle organen van het lichaam en dus ook in de darmen.
Collageen haal je het makkelijkst uit dierlijke eiwitrijke voeding. Vlees en vis dus.
Bottenbouillon is echt zo’n typisch vergeten grootmoeders recept wat ontzettend goed is!

Collageen is niet alleen goed voor je darmen, maar ook voor huid haar en nagels. En sterkere botten en spieren.

Hoe kan je een lekkende darm vaststellen of opsporen?

Een lekkende darm kan je opsporen door middel van een zonuline ontlastingstest.
Zonuline is een eiwit die direct gelinkt is aan een toegenomen doorlaatbaarheid van de darmwand.

Blijkt uit zo’n test dat de zonuline in je ontlasting te hoog is, dan weet je vrijwel zeker dat je te maken hebt met een lekkende darm.

Er is echter 1 nadeel van de zonuline test.
Zoals je hebt kunnen lezen kunnen er een heleboel oorzaken zijn waarom je een lekkende darm hebt.

Met deze specifieke zonuline ontlastingstest meet je alleen maar OF je een lekkende darm hebt.
Als het antwoord ja is, dan weet je vervolgens niet direct WAAROM dat zo is.

Het is een relatief goedkope test om mee te starten en om te onderzoeken of er bij jou sprake is van een lekkende darm. Wil je vervolgens aan de slag gaan om de oorzaken van je lekkende darm aan te pakken dan wil je natuurlijk wel weten wat die oorzaken zijn.

Uitgebreider ontlastingsonderzoek zou dan een mooie aanvulling zijn. Onze diëtisten van BASIS kunnen je daar goed bij helpen.
Meer informatie vind je op de volgende pagina, aanvullend onderzoek bij darmklachten >>