We zien in de praktijk regelmatig dat mensen last hebben van histamine rijke voeding. Het verraderlijke is dat zelfs gezonde voedingsmiddelen een hoge hoeveelheid histamine kunnen bevatten. Denk je dus net lekker bezig te zijn blijkt dat je klachten daar wellicht vandaan komen.
Wat is histamine eigenlijk en wat doet het in je lichaam? Wanneer krijg je er last van en is een histamine arm dieet dan nog de enige oplossing of zijn er andere mogelijkheden om histamine intolerantie aan te pakken?
Lees verder, dan beantwoord ik al je vragen over histamine en weet je precies wat je er aan kan doen, ook als je het zelf wilt testen
Wat is histamine?
Histamine is een natuurlijke stof wat ons lichaam zelf kan aanmaken en ook in voeding zit. Het heeft verschillende functies in het immuunsysteem, de hersenen en de spijsvertering.
Histamine is een “biogene amine” net als bijvoorbeeld adrenaline, dopamine en serotonine.
Biogene aminen komen in veel verschillende voedingsmiddelen voor. Deze vormen normaal gesproken geen probleem want het lichaam kan de hoeveelheid zelf reguleren. Lukt dit om verschillende redenen niet, dan spreken we van een intolerantie, maar daarover later meer.
Histamine kan op de volgende manieren toenemen in je lichaam
- Je lichaam maakt het zelf aan
- Door voedingsmiddelen te eten welke histamine bevatten
- Door het eten van zogenaamde “histaminevrijmakers” dit zijn producten welke zelf weinig tot geen histamine bevatten, maar het lichaam wel stimuleren om histamine aan te maken
Wat doet histamine in je lichaam?
Histamine heeft verschillende functies in ons lichaam.
- Het stofje helpt bijvoorbeeld bij de spijsvertering, doordat het onder andere meehelpt met het aanmaken van maagzuur. Maagzuur is belangrijk voor de vertering van eiwitten en opname van belangrijke voedingsstoffen.
- Histamine is ook een neurotransmitter. Het zorgt ervoor dat er een goede prikkeloverdracht mogelijk is in de hersenen
- Histamine reguleert ook ons slaapritme en helpt mee met de wondgenezing.
- Ook is het stofje belangrijk voor ons immuunsysteem. Wanneer er een vervelend stofje ons lichaam binnendringt neemt de hoeveelheid histamine toe om zo effectief mee te kunnen helpen in onze afweer reactie.
Histamine is dus een belangrijk stofje in ons lichaam, maar het kan ook klachten geven wanneer de hoeveelheid histamine te hoog wordt in ons lichaam.
Wat is histamine intolerantie?
De hoeveelheid histamine kan een probleem worden als het histaminegehalte in ons lichaam te groot wordt en/of als het niet lichaam het niet meer voldoende kan afbreken.
Ons lichaam is in een normale situatie prima in staat om de juiste hoeveelheid histamine in balans te houden. Wanneer we het nodig hebben produceren onze eigen lichaamscellen het zelf, en is er te veel, dan zorgt het enzym DAO er voor dat histamine weer wordt afgebroken.
Door leverproblemen of darmproblemen kan het zijn dat er niet genoeg DAO wordt aangemaakt waardoor histamine niet voldoende wordt afgebroken en gaat opstapelen.
Vaak wordt er gedacht dat je allergisch bent voor histamine, maar dat is dus niet waar. Je kan prima tegen histamine, alleen zorgt de grote hoeveelheid voor problemen. Het lijkt er alleen heel erg op omdat histamine ook vrij komt bij allergische reacties. Histamine is dus een gevolg van een allergische reactie, niet de oorzaak.
Wanneer zorgt ons lichaam voor een toename van histamine?
Zogenaamde mastcellen produceren de histamine wanneer het immuunsysteem actief wordt. Dit gebeurd bijvoorbeeld wanneer er slechte stofjes ons lichaam binnendringen.
Mastocytose is een abnormale afwijking waarbij er teveel mestcellen zijn en/of deze teveel histamine vrij maken. Dit geeft klachten omdat het lichaam de hoeveelheid histamine niet snel genoeg kan afbreken.
Maar er zijn nog meer redenen waarom het lichaam histamine produceert en deze hebben vrijwel allemaal te maken met verhoogde ontstekingsreacties:
- Allergieën
- Bacteriële overgroei in de darmen (SIBO)
- Dysbiose van de darmflora
- Aandoeningen aan het maagdarmstelsel zoals de ziekte van Crohn, Collitis Ulcerosa of Coeliakie
- Langdurig gebruik van ontstekingsremmers
Wat zijn de symptomen van histamine intolerantie?
De volgende symptomen kunnen wijzen op een histamine intolerantie:
- Hoofdpijn (migraine)
- Slaapproblemen (niet in slaap kunnen komen)
- Vermoeidheid
- Hartkloppingen
- Duizeligheid, misselijkheid of braken
- Warmte en blozen (flush)
- Huidklachten zoals; jeuk, roodheid, acne, rosacea, eczeem, galbulten of netelroos
- Astmatische klachten of andere luchtwegproblemen zoals loopneus, hoesten, niezen en benauwdheid
- Brandend maagzuur
- Darmklachten en verteringsproblemen
- Diarree
- Onrustig, depressief gevoel of je angstig voelen
- Rusteloze benen (restless legs)
- Spierkrampen
Wat te doen bij histamine intolerantie?
Histamine neemt onder andere toe bij ontstekingsreacties in het lichaam en bij het eten van histamine rijke voeding of histaminevrijmakers.
Het verminderen van deze factoren zal het histaminegehalte in het lichaam doen afnemen.
Veel mensen merken meer klachten van de typische histamine symptomen in een stressvolle periode. Vaak zijn darmklachten, huidklachten en vermoeidheid de meest opvallende.
Dit geeft al aan dat factoren als stress mee kunnen spelen. Het is dus ook belangrijk om dit soort oorzaken bij de bron aan te pakken.
Om het immuunsysteem te ondersteunen met de bestrijding van de laaggradige ontstekingen, kan je gebruik maken van supplementen als Zink, Magnesium, Vitamine D3, Omega 3 en Vitamine C.
Vaak is het nodig om (tijdelijk) minder histamine rijke producten te eten. (zie onze uitgebreide lijst verderop in dit artikel)
Wil je, voordat je alles gaat vermijden of heel je leefstijl gaat omgooien, zeker weten of je gevoelig bent voor histamine, en dat een intolerantie de oorzaak is van je klachten, dan is het gelukkig mogelijk om dit op een makkelijke manier te testen.
Hoe kan je histamine intolerantie testen?
Het histaminegehalte kan goed en betrouwbaar in de ontlasting getest worden. Er zijn speciale ontlastingstesten te koop hiervoor die je makkelijk zelf thuis kan uitvoeren en vervolgens naar het laboratorium kan opsturen.
Voordat je deze test afneemt is het belangrijk om een histamine reactie uit te lokken en (tijdelijk) te stoppen met histamine remmende medicatie.
Dit kan bijvoorbeeld door de avond van te voren rode wijn te drinken, chocolade, noten of oude kaas te eten.
(geen straf voor de meesten, gok ik zomaar)
Na analyse van jouw ontlastingsmonster krijg je de uitslag thuis gestuurd. Indien er wel sprake is van een histamine intolerantie kan je hier gericht aan werken.
Een voorbeeld van zo’n test is de histamine intolerantie test van Medivere >>
Deze test is makkelijk zelf thuis af te nemen met de uitgebreide handleiding. En je hebt geen verwijzing van de huisarts nodig.
Je kan na afname je ontlastingsmonster opsturen via de bijgesloten retourenvelop.
Wanneer je de test op werkdagen besteld bij Medivere krijg je deze doorgaans de volgende dag binnen.
Deze uitslag laat in 1 oogopslag zien of je gezondheidsklachten wel of niet te maken hebben met een te veel aan histamine in je lichaam.
Deze histamine test en andere gezondheidstesten gebruiken wij ook in ons Histamine Tolerantie Plan >>
In dit plan bespreken we ook de uitslag en delen we al onze adviezen gericht op voeding, suppletie en leefstijl.
Wat wel en niet te eten bij histamine intolerantie?
Een (tijdelijk) histamine arm dieet kan helpen. Veel “gezonde” voedingsmiddelen zijn histamine rijk of behoren tot de histaminevrijmakers die histamine vrij kunnen maken.
Dit maakt het vaak verwarrend voor veel mensen. Want ze denken dan bewust en gezond bezig te zijn, maar ervaren wel veel klachten.
Vaak is er dan een onderliggend probleem, denk aan langdurige stress, problemen met de darmflora of chronische onstekingsreacties.
Zolang een of meerdere van deze factoren aanwezig zijn kan een histamine arm dieet helpen in het verlichten van de klachten, maar zullen ook deze onderliggende problemen aangepakt moeten worden.
Wat betreft voedingsmiddelen geldt hoe verser hoe beter.
In het fermentatie proces van voeding wat langer bewaard wordt, produceren bacteriën histamine als bijproduct. Dit geld ook voor ingeblikt voedsel, gedroogde vruchten, bewerkt voedsel dat gerookt, gedroogd of gezout is. Maar denk uiteraard ook aan kant en klaar producten.
Daarom is het aan te raden om altijd zo vers mogelijk te koken, je eten niet te lang te laten staan, ook niet in de koelkast.
Een goede optie is bevroren producten gebruiken, aangezien bevriezing het fermentatieproces stopt.
In een histamine arm dieet kan je bijvoorbeeld beter individueel verpakte vis kopen en deze kort voor het bereiden ontdooien dan rauwe vis na enkele dagen pas bereiden.
Hoe ziet een histamine arm dieet er uit?
Voor de volledigheid kunnen we een onderscheid maken tussen histamine rijke voeding, voeding welke vallen onder histaminevrijmakers en voedingsmiddelen welke het enzym DAO remmen waardoor ons natuurlijke vermogen om histamine af te breken verminderd wordt.
Bij een histamine arm dieet eet je geen tot zo min mogelijk van onderstaande producten.
Dit doe je tenminste 4 weken. Zo geef je de darmen en de rest van je lichaam de tijd om te herstellen. Na deze tijd kan je rustig en een voor een deze producten weer toevoegen aan je normale eetpatroon.
Let daarbij goed op hoe je reageert, houd hiervoor desnoods een voedingsdagboekje bij, zodat je goed kan bijhouden van welke voedingsmiddelen je weer klachten krijgt.
Vind je dit moeilijk, vraag je diëtiste om hulp. Ook bij BASIS kunnen wij je hierin ondersteunen.
Klik hier voor onze keuze histamine arm kookboeken >>
Handig voor thuis, of leuk om cadeau te doen.
Histamine rijke voeding producten
In de caIn de categorie eiwitten:
Let op hoe verser hoe beter, of vanuit de diepvries direct in de pan heeft de voorkeurtegorie groenten en fruit
- makreel
- tonijn
- kabeljauw
- haring
- sardines
- schaal- en schelpdieren (denk ook aan kroepoek)
- mosselen
- verwerkt, gerookt of gezouten vlees, zoals cervelaatworst salami en andere droge worst soorten
- varkensvlees
- lamsvlees
- wild vlees
- lever
- belegen en oude kaas
- schimmel kaas
- blauwader kaas
- zure room/creme fraiche
- kwark
- yoghurt
- melk
In de categorie groenten en fruit:
- tomaten
- aubergine
- spinazie
- paprika
- bietjes
- champignons
- olijven
- zuurkool
- avocado
- gedroogd fruit
- rozijnen
- pruimen
- dadels
- vijgen
In de categorie kruiden en specerijen
Let ook op voedingsmiddelen met deze ingrediënten
- vanille
- kaneel
- kruidnagel
- komijn
- koriander
- kardemom
- munt
- kervel
- gember
- nootmuskaat
- chilipoeder
- paprikapoeder
- kaneel
- kruidnagel
- tijm
- kaneel
- bieslook
Overige histamine rijke producten:
- Gefermenteerd voedsel zoals kimchi, kombucha, kefir, augurken, marmite, miso, sojasaus, tempeh
- producten met toegevoegd gist(extract) denk daarbij aan brood, cake koekjes, zuurdesembrood, sterke dranken, bier, bouillon
- ingeblikt voedsel
Histamine vrij makers
In de categorie noten en zaden
- amandelen
- cashewnoten
- hazelnoten
- kastanjenoten
- macadamianoten
- paranoten
- pecannoten
- pistachenoten
- walnoten
- Let op: Denk ook aan de meel en olie producten uit dit rijtje zoal amandelmeel, walnootolie enz
- boekweitzaad
- pinda’s
- pompoenzaad
- sesamzaad
- zonnebloemzaad
In de categorie groenten en fruit
- citroen
- limoen
- grapefruit
- sinaasappel
- banaan
- aardbei
- druiven
- framboos
- kiwi
- ananas
- mango
- papaja
In de categorie toevoegingen inclusief e-nummers en kleurstoffen
- E102, E104, E110, E122, E123, E124, E128, E154, E155, E180,
- Alle Nitraat en nitrietzouten: E249, E250, E251 en E252
- Alle Sulfietzouten: E220, E221, E222, E223, E224, E225, E226, E227 en E228
- Alle Bezoaten: E210, E211, E212, E213, E214, E215, E216, E217, E218 en E219
- De Glutamaten: E621, E622, E623, E624 en E625
Overige histaminevrijmakers
- Alcohol, voornamelijk rode wijn
- Chocolade
- Cacao
- Eiwit van ei
- Suiker
- Tarwekiemen
Producten die de werking van DAO remmen
DAO is een natuurlijk enzym in ons lichaam wat een teveel aan histamine opruimt.
Echter kan dit enzym geremd worden door de volgende producten:
- Alcohol
- Koffie
- Energydranken
- Thee
Wat kan je wel eten bij histamine intolerantie
Voeding wat te lang blijft liggen, of als lang houdbaar wordt bestempeld kan na verloop van tijd meer histamine bevatten dan dezelfde verse producten.
Bacteriën produceren als bijproduct histamine, en daarom is het slim om deze te vermijden en zo veel mogelijk te kiezen voor verse producten.
Over het algemeen kan je alles eten wat niet in een van bovenstaande rijtjes staat, en het liefst dus zo vers mogelijk.
- Hou je van kaas, kies dan altijd voor de jonge kaas, want oude kaas ligt al langer te rijpen.
- Eet je graag vlees of vis, kies dan voor zo vers mogelijk. Individueel en/of vacuüm verpakt is een goede optie, net als uit de diepvries.
- Kies voor glutenvrije granen zoals rijst, quinoa, boekweit of havermout.
- Peulvruchten als witte bonen, bruine bonen of kapucijners kunnen gewoon gegeten worden.
- Drink je graag thee, kies dan voor verse bladeren, dus verse muntthee of brandnetelthee.
- Als vervanging voor zuivel of andere melkproducten kan je denken aan kokosmelk, hennepmelk, amandelmelk en rijstmelk.
- Je kan verder olijfolie en kokosolie gebruiken, en kruiden en specerijen kunnen wel, maar uiteraard zo vers mogelijk
Het BASIS anti histamine plan samengevat
Histamine is een natuurlijke stof wat wij zelf kunnen aanmaken. Het heeft een aantal belangrijke functies die onmisbaar zijn voor een gezond lichaam.
Wanneer je last hebt van histamine intolerantie dan is de kans groot dan er een onderliggend probleem is. Vaak is dat leefstijl gerelateerd. Te veel stress, langdurig verhoogde ontstekingsactiviteit, darmproblemen als SIBO of een dysbiose of een ongezond voedingspatroon.
Het is dan ook belangrijk om deze factoren als eerste aan te pakken. Daarbij kan een histamine arm dieet helpen om de hoeveelheid histamine (tijdelijk) te verlagen zodat ons lichaam, en met name de darmen kan herstellen.
Eet dan geen producten die rijk zijn aan histamine, histamine kunnen vrijmaken of het enzym DAO remmen wat histamine afbreekt. Eet uiteraard ook geen voedingsmiddelen met ingrediënten uit deze categorieën.
Er zijn supplementen verkrijgbaar met DAO en er zijn ook medicijnen welke het histaminegehalte kunnen verlagen.
Onze voorkeur gaat uiteraard eerst uit naar het aanpakken van de bronnen in de leefstijl, en leefomgeving gecombineerd met een histamine arm dieet.
Met Het Histamine Tolerantie Plan hoef je niet langer te gissen welke voedingsmiddelen je kunt eten en welke je moet vermijden.
Het bevat niet alleen een voedingslijst met producten wat je niet mag eten, maar ook een lijst met producten welke gelukkig nog wel kan eten om een histamine vrij dieet weekmenu samen te stellen. Onze voorbeeld recepten helpen daar natuurlijk enorm bij.
Ons uitgebreide programma biedt de tools, kennis en ondersteuning die je nodig hebt om je histamine intolerantie onder controle te krijgen.
En dat betekend ook dat we leefstijl en leefomgeving meenemen, suppletie advies en nog meer.
Klaar om de oorzaak van jouw Histamine Klachten echt aan te pakken?
Veel gestelde vragen
Wat is histamine intolerantie?
We spreken van histamine intolerantie als de hoeveelheid histamine in ons lichaam uit balans is. Dit kan komen doordat ons lichaam teveel histamine aanmaakt bij een allergie- of onstekingsreactie, maar ook doordat we teveel histamine binnenkregen via onze voeding of wanneer ons het lichaam het niet voldoende kan afbreken. Als gevolg van histamine intolerantie kan je verschillende klachten ervaren.
Wat zijn de symptomen van histamine intolerantie?
Veel voorkomende symptomen van histamine intolerantie zijn:
Hoofdpijn (migraine)
Slaapproblemen (niet in slaap kunnen komen)
Vermoeidheid
Hartkloppingen
Duizeligheid, misselijkheid of braken
Warmte en blozen (flush)
Huidklachten zoals; jeuk, roodheid, acne, rosacea, eczeem, galbulten of netelroos
Astmatische klachten of andere luchtwegproblemen zoals loopneus, hoesten, niezen en benauwdheid
Brandend maagzuur
Darmklachten en verteringsproblemen
Diarree
Onrustig, depressief gevoel of je angstig voelen
Rusteloze benen (restless legs)
Spierkrampen
Hoe weet je of je histamine intolerant bent?
Wanneer je klachten ervaart tijdens stressvolle periodes of na het eten van histamine rijke voeding kan je denken aan histamine intolerantie. Er zijn onderzoeken verkrijgbaar om dit te testen. Met een ontlastingstest kan je de hoeveelheid histamine meten, en met een bloedtest kan je het DAO gehalte meten in je bloed. Dit is een enzym wat normaal gesproken histamine afbreekt.
Wat kan je doen om histamine te verlagen?
Je kan histamine intolerantie aanpakken door onderliggende problemen als allergieën, stress of ontstekingsreacties te verminderen. Ook kan een (tijdelijk) histamine arm dieet helpen zodat ons lichaam kan herstellen van de histamine stapeling.
Indien nodig kan je ook denken aan DAO suppletie en histamine remmende medicatie via de huisarts.
Welke groenten bevatten veel histamine?
De volgende groenten bevatten veel histamine en passen daarom niet in een histamine arm dieet:
tomaten
aubergine
spinazie
paprika
bietjes
champignons
olijven
zuurkool
avocado
Welke noten bevatten veel histamine?
De volgende noten en zaden bevatten veel histamine, deze passen daarom niet in een histamine arm dieet:
amandelen
cashewnoten
hazelnoten
kastanjenoten
macadamianoten
paranoten
pecannoten
pistachenoten
walnoten
Let op: Denk ook aan de meel en olie producten uit dit rijtje zoal amandelmeel, walnootolie enz
boekweitzaad
Pinda’s
pompoenzaad
sesamzaad
zonnebloemzaad
15 Responses
Ik at altijd bij het ontbijt griekse yoghurt, pompoen en zonnebloem pitten en lijnzaad.
Ik hou niet van havermout als het geweekt is, dus geen optie als vervanger.
Wat is een lekker alternatief
Hoor het graag van iemand:)
🙂 Ik heb toevallig nog een vraagje.
Klopt het dat als je tomaten kookt en zo tomatensaus maakt.
De histamine gehalte afneemt?? Waardoor het wel okay is om te eten?
Het is zo verwarrend dat elke website weer andere dingen zegt. 🙂
Jullie zeggen in paprika zit veel histamine maar op een andere website zeggen ze dat verse paprika wel okay is.
🙂 Weten jullie wie gelijk heeft. Het internet is soms echt een doolhof
Inderdaad een doolhof, ben nu met een eigenlijst begonnen. En had lekker Pistache noten gegeten…. Maar na een reactie hierop gaan zoeken…en ja die staat wel hier op de lijst om beter niet te nemen.
Succes met puzzelen, zo voelt het wel vind ik
Vraagje,
Ik vroeg mij af, kan je wel soja eten of lactosevrije yohurt?
Want ik zie het er niet bij staan, maar als je het google zeggen ze dat in soja ook veel histamine zit.
Maar ik eet veel soja als vlees vervanger.
Is dat wel okay?
Groetjes
Ik bedoel tarwe- of speltvrij brood en yoghurt alternatieven (yoghurt op basis van geitenmelk, soya, kokos, etc).
Ik ben sinds een week bezig met het eliminatiedieet :(, hoop dat ik het volhoud. Eigenlijk kan ik geen brood of yoghurt eten want er zit telkens gist of fermentatie in, klopt dit?
De histaminegevoeligheid is sterk afhankelijk van jouw darmwandstaat. Als je jouw darmwand weer verbetert, merk je nog nauwelijks wat van jouw histaminegevoeligheid (o.a. meer histaminereceptoren in jouw darmwand). Zie bv the plant paradox.
Een slechte darmwand heeft veel meer effecten dan alleen een bijzondere histamine gevoeligheid. Snel oplossen: geen granen, peulvruchten alleen hoge druk gekookt, alleen olijfolie, geen vlees wel vis, iedere dag 150 gram zoete aardappel rauw, gekookt, gebakken. wel dagelijks sla en kool , geen pinda en cashehnoten, geen nachtschade (aardappelen tomaat etc)
Zijn er ook boeken met recepten voor vegetariers, dat wordt niet aangegeven.
Hoi Pauline,
We hebben hier verzameling koolhydraatarme boeken:
https://basislifestyle.nl/boekreview/histamine-arm-recepten-kookboeken/
Of misschien heb je wat aan onze eigen histamine arme recepten, welke we regelmatig updaten:
https://basislifestyle.nl/recept-type/histamine-arm/
Ik ben op zoek naar een lijst met wat je wèl kunt eten. Zou handiger zijn 🙂 voor het samenstellen van recepten…
Ook ik vraag mij hetzelfde af.
Mvg, Margarita
men mag geen amandelen eten, ook geen amandelmeel maar wel amandelmelk??
Hoi Carine,
scherp, en ik kan heel goed begrijpen dat dit verwarrend kan zijn.
Uiteindelijk gaat het ook om de hoeveelheid. Een handje amandelen zal zo’n 25 gram zijn. En als je een recept maakt met amandelmeel zal er waarschijnlijk nog meer ingaan.
Amandelmelk bestaat voor ongeveer 2% uit amandelen. Als je een groot glas drinkt krijg je dus nog steeds maar heel weinig amandelnoot binnen. (eigenlijk is amandelmelk heel duur water met een amandelsmaakje, maar dat is een ander verhaal)
Met zo’n kleine hoeveelheid kan je het dus best uitproberen of het goed gaat.
Krijg je er geen last van dan is het helemaal prima, krijg je er wel last van, laat het even een tijdje staan en pak de oorzaken aan van de histamine overgevoeligheid
Ik zie dat er enerzijds wordt aangeraden boekweit te eten als graan, anderzijds staat boekweit op het lijstje bij histaminerijke voeding. Is het wel of niet goed om boekweit te eten bij een histamine-arm dieet?
Wat een duidelijk en overzichtelijk geschreven artikel, bekende informatie maar ook zeer veel nieuwe informatie. Er staan toch wel aardig wat voedingsproducten tussen die ik maar even moet minderen voorlopig.